Criteria of geotourism valorization specified for various recipients // Kryteria waloryzacji geoturystycznej na potrzeby różnego rodzaju odbiorców
DOI:
https://doi.org/10.7494/geotour.2015.42-43.25Słowa kluczowe:
geotourism, geotourism object, valorization criteria, valorization recipients // geoturystyka, obiekt geoturystyczny, kryteria waloryzacji, odbiorcy waloryzacjiAbstrakt
The following paper presents methodology of valorization of geotourism objects adapted to meet the expectations and needs of various groups of potential recipients: tourists (casual, witting, hobbyist), educators (school teachers, academic staff, guides, organizers) and investors (owners, managers). Any geotourism object can be valorized using four principal categories of criteria: visual, cognitive, functional and investing. Each category is evaluated separately and selection of particular criteria depends on the needs of given recipient. //
W artykule zaproponowano sposób waloryzacji obiektów geoturystycznych uwzględniający potrzeby potencjalnych odbiorców: turystów (przypadkowy, świadomy, pasjonat), edukatorów (nauczyciel szkolny i akademicki, przewodnik, organizator turystyki specjalistycznej), inwestorów (właściciel, zarządca). Na ocenę obiektu składają się cztery główne kryteria: wartość wizualna, wartość poznawcza, wartość użytkowa oraz warunki i potrzeby inwestycyjne. Każde z kryteriów oceniane jest osobno, a o ważności i doborze kryterium decyduje samodzielnie odbiorca waloryzacji.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Alexandrowicz Z., 1989. The optimum system of tors protection in Poland. Ochrona Przyrody, 47: 277–308.
Alexandrowicz Z., Kućmierz A., Urban J., Otęska-Budzyn J., 1992. Waloryzacja przyrody nieożywionej obszarów i obiektów chronionych w Polsce. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
Bartkowski T., 1986. Zastosowania geografii fizycznej. PWN, Warszawa.
Benito-Calvo A., Pérez-González A., Magri O., Meza P., 2009. Assessing regional geodiversity: the Iberian Peninsula. Earth Surface Processes and Landforms, 34(10), 1433–1445.
Bródka S. (red.), 2010. Praktyczne aspekty ocen środowiska przyrodniczego. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Bruschi V.M., Cendrero A., Albertos J.A.C., 2011. A Statistical Approach to the Validation and Optimisation of Geoheritage Assessment Procedures. Geoheritage, 3(3), 131–149.
Cedro B., Mianowicz K., Zawadzki D., 2009. Ocena walorów geoturystycznych stanowisk pochodzenia wulkanicznego Gór i Pogórza Kaczawskiego. In: Dudkowski M. (red.), Problemy Turystyki i Rekreacji, Oficyna IN PLUS, Szczecin, 2: 25–35.
Chmielewski T.J., 2012. Systemy krajobrazowe: struktura – funkcjonowanie – planowanie. PWN, Warszawa.
Dmytrowski P., Kicińska A., 2011. Waloryzacja geoturystyczna obiektów przyrody nieożywionej i jej znaczenie w perspektywie rozwoju geoparków. Problemy Ekologii Krajobrazu, 29: 11–20.
Dryglas D., Miśkiewicz K., 2014. Construction of the geotourism product structure on the example of Poland. In: 14th International Multidisciplinary Scientific GeoConference SGEM 2014, SGEM2014 Conference Proceedings, June 19–25, 2014, 5(2): 155–162.
Fassoulas C., Mouriki D., Dimitriou-Nikolakis P., Iliopoulos G., 2012. Quantitative Assessment of Geotopes as an Effective Tool for Geoheritage Management. Geoheritage, 4(3): 177–193.
Gołembski G. (ed.), 2002. Metody stymulowania rozwoju turystyki w ujęciu przestrzennym. Wydawnictwa Akademii Ekonomicznej, Poznań.
Gray M., 2004. Geodiversity – valuing and conserving abiotic nature. John Wiley & Sons , Chichester.
Ihnatowicz A., Koźma J., Wajsprych B., 2011. Wałbrzyski Obszar Geoturystyczny – inwentaryzacja geotopów dla potrzeb promocji geoturystyki. Przegląd Geologiczny, 59(11): 722–731.
Kil J., Kowalczyk C., 2011. Landscape valorisation methods and sustainable development. Contemporary Problems of Management and Environmental Protection, 7: 17–25.
Kistowski M., Korwel-Lejkowska B. (eds), 2007. Waloryzacja środowiska przyrodniczego w planowaniu przestrzennym. Problemy Ekologii Krajobrazu, XIX. Gdańsk – Warszawa.
Kolman R., 2009. Kwalitologia: wiedza o różnych dziedzinach jakości. Wydawnictwo Placet, Warszawa.
Kostrowicki A.S., 1992. System „człowiek – środowisko” w świetle teorii ocen. Prace Geograficzne, 156. Zakład Narodowy Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Kot R., 2006. Georóżnorodność – problem jej oceny i zastosowania w ochronie i kształtowaniu środowiska na przykładzie fordońskiego odcinka doliny dolnej Wisły i jej otoczenia. Studia Societatis Scientiarum Torunesis, 11(2), Sectio C. Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.
Kowalczyk A., Kulczyk S., Duda-Gromada K., 2010. Przyrodnicze aspekty turystyki zrównoważonej. In: Kowalczyk A. (ed.), Turystyka zrównoważona. PWN, Warszawa: 99–100.
Kowalski R., 1996. Przegląd metod waloryzacji środowiska przyrodniczego. Folia Turistica, 6: 7–18.
Kożuchowski K., 2005. Walory przyrodnicze w turystyce i rekreacji. Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
Krzymowska-Kostrowicka A., 1999. Geoekologia turystyki i wypoczynku. PWN, Warszawa.
Kubalíková L., 2013. Geomorphosite assessment for geotourism purposes. Czech Journal of Tourism, 2(2): 80–104.
Lizińska W., Marks-Bielska R., Kisiel R., 2011. Atrakcyjność inwestycyjna gmin i znaczenie w jej kształtowaniu preferencji specjalnej strefy ekonomicznej. Roczniki Nauk Rolniczych, seria G, 98(3): 191–204.
Migoń P., Sobczyk A., 2009, Waloryzacja geostanowisk Karkonoskiego Parku Narodowego i jego otuliny. Archiwum Karkonoskiego Parku Narodowego (maszynopis).
Nita J., Nita M., 1994. Waloryzacja form skalnych środkowej części Parku Krajobrazowego „Orle Gniazda”. Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego, Dąbrowa Górnicza.
Nowacka M., 1984. Zasady kwalifikowania terenu na potrzeby rekreacji. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pereira P., Pereira D., Caetano Alves M.I., 2007. Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park (Portugal). Geographica Helvetica, 62(3): 159–168.
Reynard E., Fontana G., Kozlik L., Scapozza C., 2007. A method for assessing «scientific» and «additional values» of geomorphosites. Geographica Helvetica, 62 (3): 148–158.
Rocha J., Brilha J., Henriques M.H., 2014. Assessment of the geological heritage of Cape Mondego Natural Monument (Central Portugal). Proceedings of the Geologists’ Association, 125(1): 107–113.
Rybar P., 2010. Assessment of attractiveness (value) of geotouristic objects. Acta Geoturistica, 1(2): 13–21.
Senetra A., Cieślak I., 2004. Kartograficzne aspekty oceny i waloryzacji przestrzeni. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
Słomka T. (red.), Bartuś T., Bębenek S., Doktor M., Golonka J., Ilcewicz-Stefaniuk D., Joniec A., Krąpiec M., Krobicki M., Łodziński M., Margielewski W., Mastej W., Mayer W., Miśkiewicz K., Słomka E., Stadnik R., Stefaniuk M., Strzeboński P., Urban J., Waśkowska A., Welc E., 2013. Katalog obiektów geoturystycznych w obrębie pomników i rezerwatów przyrody nieożywionej. The catalogue of geotourist sites in nature reserves and monuments. AGH University of Science and Technology, Kraków.
Sołowiej D., 1992. Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Szromek A.R., 2012. Wskaźniki funkcji turystycznej obszarów recepcji turystycznej. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Tisdell C., 2003. Valuation of Tourism’s Natural Resources. Economics, Ecology and Environment, Working Paper No. 81, The University of Queensland, Brisbane.
Warszyńska J., 1974. Ocena zasobów środowiska naturalnego dla potrzeb turystyki (na przykładzie woj. krakowskiego). Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 36, Kraków.
