The geotourist attractions in the vicinity of Szczawnica spa
DOI:
https://doi.org/10.7494/geotour.2014.37.33Słowa kluczowe:
geotourism, Szczawnica spa, Pieniny Klippen Belt, Beskid Sądecki Mts, geotouristic objectsAbstrakt
The main aim of this paper is presentation of the most characteristic outcrops/geological monuments, which occur in Szczawnica spa vicinity and are perfect geotouristic objects. These objects are presented with short geological/geomorphological remarks about their origin, development and signifi cance in natural sciences. They provide the excellent inanimate natural monuments (geotourist trail in Pieniny Mountains from Szczawnica to Červený Kláštor, Palenica Mountain, Zawiasy area, Bryjarka Mountain, Jarmuta Mountain and Zaskalnik Waterfall), which can be used for better understanding of the history of our Earth and numerous geological processes, which „sculptured” its surface, especially very complicated geological story of the Pieniny Klippen Belt.##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Bakun-Czubarow N., Białowolska A., 2004. Origin of amphibole rock enclaves in the Bryjarka andesites, Pieniny Mountains, West Carpathians. Prace Specjalne Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego, 24 79–83.
Bartuś T., Kuś T., 2010. Szlachtowski obszar eksploatacji kruszców, jako element projektowanego geoparku “Pieniny”. Geoturystyka, 21: 35–58.
Baumgart-Kotarba M., 1996. On origin and age of the Orava Basin, West Carpathians. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica, 30: 101–116.
Baumgart-Kotarba, M., 2001. Continuous tectonic evolution of the Orava basin from Late Badenian to the present-day. Geologica Carpathica, 52: 103–110.
Birkenmajer K., 1957. Dajki andezytowe góry Bryjarki w Szczawnicy. Przegląd Geologiczny, 2: 62–65.
Birkenmajer, K., 1977. Jurassic and Cretaceous lithostratigraphic units of the Pieniny Klippen Belt, Carpathians, Poland. Studia Geologica Polonica, 45: 1–158.
Birkenmajer K., 1979. Przewodnik geologiczny po pienińskim pasie skałkowym. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
Birkenmajer K., 1986. Stages of structural evolution of the Pieniny Klippen Belt, Carpathians. Studia Geologica Polonica, 88: 7–32.
Birkenmajer K., 2003. Post-collisional Late Middle Miocene (Sarmatian) Pieniny Volcanic Arc, Western Carpathians. Bulletin of the Polish Academy of Sciences, Earth Sciences, 51: 79–89.
Birkenmajer K., 2006. Przełom Dunajca w Pieninach – fenomen geologiczny. Pieniny – przyroda i człowiek, 9: 9–22.
Birkenmajer K., 2007. The Czertezik Succession in the Pieniny National Park (Pieniny Klippen Belt, West Carpathians): stratigraphy, tectonics, palaeogeography. Studia Geologica Polonica, 127: 7–50.
Birkenmajer K., Pécskay Z. 1999. K-Ar dating of the Miocene andesite intrusions, Pieniny Mts., West Carpathians. Bulletin of the Polish Academy of Sciences, Earth Sciences, 47: 155–169.
Birkenmajer K., Delitala M.C., Nicoletti M., Petrucciani C., 1987. K-Ar dating of andesite intrusions (Miocene), Pieniny Mts., Carpathians. Bulletin of the Polish Academy of Sciences, Earth Sciences, 35: 11–19.
Birkenmajer K., Pécskay Z., Szeliga W., 2004. Age relationships between Miocene volcanism and hydrothermal activity at Mt Jarmuta, Pieniny Klippen Belt, West Carpathians, Poland. Studia Geologica Polonica, 123: 279–294.
Borecka A., Danel W., Krobicki M., Wierzbowski A., 2013. Pieniński Park Narodowy – mapa geologiczno-turystyczna, skala 1: 25 000. Państwowy Instytut Geologiczny, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
Chrustek M., Golonka J., 2005. Carpathian tectonics in the making – deformations and earthquakes in the Stare Bystre area (southern Poland). In: Doktor M., Waśkowska-Oliwa A. (eds), Geotourism – new dimensions in XXI century tourism and chances for future development. 2nd Internation Conference Geotour 2005, 22–24 September, Kraków: 16–18.
Chrustek M., Golonka J., Janeczko A., Stachyrak F., 2005. Geological characterisation of the Krynica Subunit in the vicinity of Krościenko on the Dunajec river (Magura Nappe, Outer Flysch Carpathians). Geologia, 31: 127–144.
Cieszkowski M., Golonka J., Krobicki M., Ślączka A., Oszczypko N., Waśkowska A., Wendorff M., 2009. The Northern Carpathians plate tectonic evolutionary stages and origin of olistoliths and olistostromes. Geodinamica Acta, 22: 1–26.
Golonka J. 2006. Field trip A – From Tethyan to Platform Facies. Stop A6 – Sromowce-Kąty – Dunajec River Boat trip (rafting). In: Wierzbowski A., Aubrecht R., Golonka J., Gutowski J., Krobicki M., Matyja B.A, Pieńkowski G., Uchman A. (eds), Jurassic of Poland and adjacent Slovakian Carpathians. Field trip guidebook. 7th International Congress on the Jurassic System, 6–18 September 2006, Kraków, Poland: 42–46.
Golonka J., Cieszkowski M., Waśkowska A., Krobicki M., Ślączka A., 2010. Olistostromes of the Pieniny Klippen Belt, Northern Carpathians. Geologica Balcanica, 39: 137–138.
Golonka J., Doktor M., Miśkiewicz K., Krobicki M., Słomka T., 2014. Selected geosites within a proposed new trans-border Pieniny Geopark (Polish-Slovakian). Acta Geoturistica, 5 (2014), 2: 46–63.
Golonka J., Krobicki M., 2001. Upwelling regime in the Carpathian Tethys: a Jurassic-Cretaceous palaeogeographic and palaeoclimatic perspective. Geological Quarterly, 45: 15–32.
Golonka J., Krobicki M., 2007. The Dunajec River rafting – one of the most interesting geotouristic excursions in the future trans-border PIENINY Geopark. Geoturystyka, 10: 29–44.
Golonka J., Krobicki M., Waśkowska A., Cieszkowski M., Ślączka A., 2015. Olistostromes of the Pieniny Klippen Belt, Northern Carpathians. Geological Magazine, 152, 2: 269–286.
Golonka J., Krobicki M., Tłuczek D., 2005. Field Trip: Pieniny Klippen Belt and Polish Outer Carpathians. Geotourism – new dimensions in XXI century tourism and chances for future development. 2nd International Conference Geotour 2005: 22–24.
Golonka J., Krobicki M., Oszczypko N., Ślączka A., Słomka T. 2003. Geodynamic evolution and palaeogeography of the Polish Carpathians and adjacent areas during Neo-Cimmerian and preceding events (latest Triassic–earliest Cretaceous). In: McCann T., Saintot A. (eds), Tracing Tectonic Deformation Using the Sedimentary Record. Geological Society, London, Special Publications, 208: 138–158.
Golonka J., Sikora W., 1981. Microfacies of the Jurassic and Lower Cretaceous sedimentarily thinned deposits of the Pieniny Klippen Belt in Poland. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 31: 7–37.
Golonka J., Waśkowska A., 2014. Paleogene of the Magura Nappe adjacent to the Pieniny Klippen Belt between Szczawnica and Krościenko (Outer Carpathians, Poland). Geology, Geophysics and Environment 4: 359–376.
Jurewicz E., Hercman H., Nejbert K., 2007. Flowstone-like calcite in the andesite of Jarmuta Mt. – dating the Holocene tectonic activity in the vicinity of Szczawnica (Magura Nappe, Outer Carpathians, Poland). Acta Geologica Polonica, 57: 187–204.
Małkowski S., 1918. Le métamorphisme du contact et le fi lon mettalifère dans le mont Jarmuta près de Szczawnica. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego, 11: 681–698.
Małoszewski S., 1958. Anomalie magnetyczne w Pieninach. Prace Muzeum Ziemi, 1: 105–113.
Małoszewski S., 1962. Magnetic measurement of andesite occurrence in the vicinity of Szczawnica. Prace Geologiczne Polskiej Akademii Nauk, 10: 1–140.
Michalík J., Reháková D., 1995. Sedimentary records of Early Cretaceous tectonic activity in the Alpine-Carpathian region. Slovak Geological Magazine, 2: 159–164.
Radwanek-Bąk B., Bąk B., Kopciowski R., Laskowicz I., Szeląg A., Wójcik A., 2009. Georóżnorodność i atrakcje geoturystyczne województwa małopolskiego. Wydawnictwo Kartografi czne „Compass”, Kraków.
Słomka T. (ed.), 2012. Katalog obiektów geoturystycznych w obrębie pomników i rezerwatów przyrody nieożywionej. AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofi zyki i Ochrony Środowiska, Katedra Geologii Ogólnej i Geoturystyki.
Ślączka A., Kruglow S., Golonka J., Oszczypko N., Popadyuk I., 2006. The General Geology of the Outer Carpathians, Poland, Slovakia, and Ukraine. American Association of Petroleum Geologists, Memoir, 84: 221–258.
Tłuczek D., 2004. Pozycja geologiczna paleogeńskich wapieni organogenicznych oraz zlepieńców i piaskowców organodetrytycznych rejonu Lipnika (Pieniny na południe od Szczawnicy – kartowanie detaliczne, mikrofacje, aspekt geoturystyczny). Unpublished Mr. Thesis. Archiwum ING UJ.
Vanko J., 1988. Mapa recentných vertikálnych pohybov Západných Karpát na Slovensku ore epochu 1952–1977. Geodetický a kartografi cký obzor, Bratislava, 34/76: 216–222.
Vass D., 1998. Neogene geodynamic development of the Carpathian arc and associated basins. In: Rakús M. (ed.), Geodynamic development of the Western Carpathians. Geological Survey of Slovac Republic, Bratislava, Dionýz Štúr Publishers: 155–158.
Vončina G., Wawrzczak M., Betleja L., Kozik J., Kościelniak J., Kościelniak R., Chachuła P., Bryjarka bill in Szczwnica (Beskid Sądecki Mts, Western Carpathians, Poland) – a natural and cultural focus, Acta Musei Silesiae, Scientiae Naturales, The Journal of Silesian Museum in Opava, 63: 111–122, 2014.
Węglarz B.A., 2011. Spacerkiem po starej Szczawnicy. Ofi cyna Wydawnicza Rewasz, Piastów.
Wojciechowski J., 1950. Native gold and associated ore minerals of the mineral vein near Szczawnica, Pieniny Mts., Western Carpathians. Acta Geologica Polonica, 1: 143–149.
Wojciechowski J., 1955. Ore veins near Szczawnica, Pieniny Mts., Western Carpathians. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 101: 1–82.
Zuchiewicz W., Tokarski A.K., Jarosiński M., Márton E., 2002. Late Miocene to present day structural development of the Polish segment of the Outer Carpathians. EGU Stephen Mueller Special Publication Series, 3: 185–202.
