The Racławka Valley – an example of an educational geosite related to the development of a Paleozoic carbonate platform // Dolina Racławki – przykład geostanowiska edukacyjnego związanego z rozwojem paleozoicznej platformy węglanowej
DOI:
https://doi.org/10.7494/geotour.2016.44-45.45Słowa kluczowe:
Late Paleozoic, carbonate platform, Upper Silesian Block, geotourism, // późny paleozoik, platforma węglanowa, blok górnośląski, geoturystykaAbstrakt
The location and most interesting geological features of the Upper Devonian through Lower Carboniferous limestones in the Racławka Valley were presented. The limestones outcropped almost continuously along the natural valley cutting. They comprise over 60 million years of continuous growth of the carbonate platform, which developed on the ancient terrane – the Upper Silesian Block. Geosites described herein may constitute a destination for geological trips for undergraduate students of Environmental Sciences, where they can actively discover the development of an ancient carbonate platform and accompanied post depositional structures.
//
W dolinie Racławki znajdują się ważne geologicznie naturalne odsłonięcia wapieni (od późnego dewonu do wczesnego karbonu). Wapienie te obejmują okres ponad 60 milionów lat ciągłej sedymentacji węglanowej, która występowała na obszarze paleozoicznego kratonu – bloku górnośląskiego. Opisane stanowiska mogą być celem wycieczek geologicznych studentów pierwszego stopnia studiów przyrodniczych, w czasie których mogą oni w aktywny sposób śledzić rozwój kopalnej platformy węglanowej i struktur postdepozycyjnych.
Pobrania
Bibliografia
Bąk M., Dulemba P., Bąk K., 2014. Early Carboniferous trilobite remains from limestones in the Dębnik Anticline, southern Poland. Geology, Geophysics & Environments, 39(1): 27–32.
Bełka Z., 1987. The development and decline of the Dinantian carbonate platform: an example from the Moravia – Silesia Basin. Poland. Geological Journal, special issue, 12: 177–188.
Bełka Z., Valvedre-Vaquero P., Dörr W., Ahrendt H., Wemmer K., Franke W., Schäfer J., 2002. Accretion of first Gondwana-derived terranes at the margin of Baltica. Geological Society, London, special series, 201: 19–36.
Bogacz K., 1980. Budowa geologiczna paleozoiku dębnickiego. Rocznik Polskiego Towarzystwo Geologicznego, 50(2): 183–208.
Bukowy S., 1961. Sprawa poszukiwań ropy naftowej w Hercynidach. Geological Quarterly, 5 (1): 57–61.
Buła Z., Żaba J., 2005. Pozycja tektoniczna Górnośląskiego Zagłębia Węglowego na tle prekambryjskiego i dolnopaleozoicznego podłoża. In: Jureczka J., Buła Z., Żaba J. (eds), Geologia i zagadnienia ochrony środowiska w regionie górnośląskim. Państwowy Instytut Geologiczny, Polskie Towarzystwo Geologiczne, Warszawa: 14–42.
Buła Z., Żaba J., 2008. Struktura prekambryjskiego podłoża wschodniej części bloku górnośląskiego (Brunovistulicum). Przegląd Geologiczny, 56: 473–480.
Buła Z., Żaba J., Habryn R., 2008. Regionalizacja tektoniczna Polski – Polska południowa (blok górnośląski i blok małopolski). Przegląd Geologiczny, 56(10): 912–920.
Conil R., Lys M., 1964. Matériaux pour l’etude micropaléontologique du Dinantien de la Belgique et de la France (Avesnois). Mémoires de l’Institut Géologique de l’Université de Louvain, XXIII: 1–372.
Dadlez R., Kowalczewski Z., Znosko J., 1994. Some key problems of the pre-Permian tectonics of Poland. Geological Quarterly, 38: 169–190.
Dudek A., 1980. The crystalline basement block of the Outer Carpathians in Moravia: Bruno-Vistulicum. Academia, 90: 1–85.
Gromczakiewicz-Łomnicka A., 1974. Upper Visean conodont fauna from the Carboniferous limestone north of Krzeszowice (environs of Cracow, Poland). Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 44: 475–482.
Kalvoda J., 2001. Upper Devonian: Lower Carboniferous foraminiferal paleobiogeography
and Perigondwana terranes at the Baltica−Gondwana interface. Geologica Carpathica, 52: 205–215.
Kalvoda J., 2002. Late Devonian-Early Carboniferous Foraminiferal Fauna: Zonations, Evolutionary Events, Paleobiogeography and Tectonic Implications. Folia Facultatis Scientiarum Naturalium Universitatis Masarykianae Brunensis, Geologia, 39: 1–213.
Kalvoda J., Devuyst F.X., Bábek O., Dvorák L., Rak S., Rez J., 2010. High-resolution biostratigraphy of the Tournaisian-Visean (Carboniferous) boundary interval, Mokrá quarry, Czech Republic. Geobios, 43(3): 317–331.
Kalvoda J., Leichmann J., Bábek O., Melichar R., 2003. Brunovistulian terrane (Central Europe) and Istanbul Zone (NW Turkey): Late Proterozoic and Paleozoic tectonostratigraphic development and paleogeography. Geologica Carpathica, 54: 139–152.
Klimek S., Koszarski L., 1955. Stratygrafia Dębnika w porównaniu z dewonem obszarów sąsiednich. Przegląd Geologiczny, 3(8): 388.
Kulagina E.I., 2013. Taxonomic diversity of foraminifers of the Devonian-Carboniferous boundary interval in the South Urals. Bulletin of Geosciences, 88(2): 265–282.
Łaptaś A., 1982. Sedymentacja utworów węglanowych dewonu środkowego rejonu Dębnika. Studia Geologica Polonica, 75: 59–100.
Nawrocki J., Żylińska A., Buła Z., Grabowski J., Krzywiec P., Poprawa P., 2004. Early Cambrian location and affinities of the Brunovistulian terrane (Central Europe) in the light of palaeomagnetic data. Journal of the Geological Society, 161: 513–522.
Paszkowski M., 1995. Description of stops – Cracow region. In: Szulczewski M., Dvorak J. (eds.), Evolution of the Polish-Moravian Carbonate Platform in the Late Devonian and Early Carboniferous, Holy Cross Mountains, Cracow Upland, Moravian Karst. XIII International Congress on Carboniferous-Permian, Cracow 1995. Excursion. B-4: 23–28.
Tomaś A., Zając R., 1996. The Younger Paleozoic deposits in the basement of the Polish Western Carpathians. Geological Quarterly, 40(4): 521–542.
Van Breemen O., Aftalion M., Bowes D.R., Dudek A., Mísař Z., Povondra P., Vrána S., 1982. Geochronological studies of the Bohemian Massif, Czechoslovakia and their significance in the evolution of Central Europe. Transactions of the Royal Society of Edinburgh: Earth Sciences, 73(02): 89–108.
Żelaźniewicz A., Aleksandrowski P., Buła Z., Karnkowski P.H., Konon A., Oszczypko N., Ślączka A., Żaba J., Żytko K., 2011. Regionalizacja tektoniczna Polski. Komitet Nauk Geologicznych PAN, Wrocław, 1–60.
http://jan.ucc.nau.edu/~rcb7/340moll.jpg [accessed: 2016.05.15]
http://mapy.geoportal.gov.pl/imap [accessed: 2016.05.15]
