Studia Humanistyczne AGH

Fitspiration – zdrowy tryb życia czy fit obsesja? Przegląd literatury i badań

Karolina Kierońska-Olszewska — 2024-06-30

We współczesnym świecie media społecznościowe odgrywają istotną rolę w kształtowaniu stylu życia jednostek. Kobiety oceniane są głównie ze względu na swój wizerunek i starają się sprostać zmieniającym się normom piękna. Nadmierne dyscyplinowanie kobiecych ciał doprowadziło do sytuacji, w której zaburzenia odżywiania zostały uznane za chorobę cywilizacyjną (Wojnarska, 2019). Celem artykułu jest przedstawienie głównych wniosków z badań medialnych przekazów dotyczących trendu fitspiration w latach 2016–2023. Autorka poddała analizie recenzowane artykuły naukowe w języku angielskim, korzystając z baz ScienceDirect, EBSCO oraz Google Scholar. Na ich podstawie można wnioskować, że fitspiration jest rozwijającym się, niebezpiecznym trendem cyfrowym. Pomimo jego prozdrowotnych cech większość badań wskazuje na negatywny aspekt powiązany z niezadowoleniem z ciała oraz niekorzystnymi zachowaniami żywieniowymi młodych kobiet. Uznano również, że obrazy fit sylwetek wywierają na kobiety silną presję. Co więcej, stwierdzono, że proces samoizolacji spowodowanej pandemią zwiększył popularność social mediów promujących negatywne treści fitspiration (Cataldo et al., 2022).

Kultura wellbeing… w kuchni. Refleksja o jedzeniu w kontekście pojęcia dobrostanu (wellbeing)

Agnieszka Maj — 2024-06-30

Celem artykułu jest pokazanie, że nawiązanie do pojęcia dobrostanu w szerokim rozumieniu (nie tylko w aspekcie zdrowia fizycznego, ale również w sensie emocjonalnym czy społecznym) wykorzystuje się w reklamach żywności, aby zachęcić konsumentów do nabywania produktów spożywczych. Samo odwoływanie się do idei dobrostanu w reklamie żywności nie oznacza jednak budowania „pozytywnej kultury żywieniowej”, to znaczy takiej, która wspiera zdrowe nawyki żywieniowe (Mingay et al., 2021), ponieważ takie nawiązania można znaleźć również w reklamach słodyczy czy jedzenia typu fast food. Jednym z zastosowanych w artykule odniesień teoretycznych jest koncepcja food for wellbeing (Block et al., 2011), która stanowi uzupełnienie popularnej dotychczas koncepcji food for health.

Weight-related photos on the Instagram and female wellbeing – an eye-tracking approach

Marta Jabłońska — 2024-06-30

Niniejsze badanie wykorzystuje przykład Instagrama do analizy roli eye trackingu w wykrywaniu uprzedzeń nad wizerunkiem ciała. Podejście łączące metodę eye tracking z kwestionariuszem, posłużyło wysnuciu hipotezy o częściowej rozbieżności między deklaracjami a faktycznymi wzorcami oglądania zdjęć. Wprowadzone skale psychometryczne oceniające dobrostan psychiczny respondentek, wskazały na relacje wyłącznie z zmiennymi pomiarowymi eye trackingu, pomijając ich deklaracje odnośnie preferowanych treści. Wyniki te dostarczyły świeżych spostrzeżeń dotyczących strategii unikania i koncentrowania uwagi na subiektywnie nieatrakcyjnych obszarach ciała podczas oglądania bardzo smukłych sylwetek. Eksploracyjna natura badania wskazała także na możliwe niższe poczucie własnej wartości u uczestniczek internalizujących społeczne ideały piękna. Sugeruję, że treści związane z wagą na Instagramie mogą wpływać na ich dobrostan psychiczny, przy jednoczesnym ujawnieniu uprzedzeń w postrzeganiu ciała za pomocą pomiaru śledzącego wzrok. Niniejsza praca może dostarczyć materiału dla dalszych badań nad wizerunkiem ciała, dobrostanem psychicznym i wpływem jaki wywierają na niego media społecznościowe.

„Ale dlaczego dwaj do ciebie mówią »kochanie«?”. Konsensualna niemonogamia w Polsce w perspektywie antropologicznej

Antonina Stasińska — 2024-06-30

Artykuł podejmuje temat konsensualnej niemonogamii jako nowego dla antropologii obszaru badań nad intymnymi związkami w czasach ponowoczesności. Tematyka ta jest obecnie zdominowana przede wszystkim przez psychologię i socjologię. Podejście antropologiczne oparte na badaniach etnograficznych może pozwolić na lepsze zrozumienie tego zjawiska. Etnografia umożliwia ujęcie zróżnicowanych strategii i praktyk podejmowanych przez ludzi żyjących w sposób niemonogamiczny. Podejście antropologiczne, które z założenia stawia w centrum indywidualne doświadczenie ludzkie osadzone w kontekście kulturowym, ma szansę poszerzyć rozumienie pojęć takich jak zazdrość, związek/przyjaźń czy rodzina. Autorka, analizując rozwój między innymi określeń: niemonogamia, poligamia czy rodzina monogamiczna, przygląda się nurtom początków antropologii, a następnie krytycznie czyta je w odniesieniu do dzisiejszego świata społecznego oraz własnych badań terenowych prowadzonych w Polsce wśród kobiet żyjących we współczesnych związkach konsensualnie niemonogamicznych.

Edukacja w erze cyfrowej: adaptacja procesu kształcenia z wykorzystaniem potencjału wirtualnej rzeczywistości

Agata Smolak — 2024-06-30

Współczesna edukacja staje wobec wyzwań związanych z indywidualizacją nauczania oraz rozwijaniem kluczowych umiejętności miękkich u uczniów. W odpowiedzi na te potrzeby artykuł przedstawia analizę zastosowania technologii wirtualnej rzeczywistości (VR) w edukacji jako skutecznej platformy do osiągnięcia tych celów. VR pozwala na stworzenie realistycznych i angażujących doświadczeń, które umożliwiają personalizację materiałów i zadań edukacyjnych, a także wspierają rozwój kompetencji miękkich. Dzięki wirtualnym środowiskom uczniowie mogą eksplorować, powtarzać i podejmować decyzje w procesie nauki, co zwiększa zaangażowanie i skuteczność przyswajania wiedzy. Ponadto VR umożliwia ćwiczenie umiejętności interpersonalnych przez interakcję z wirtualnymi postaciami i symulację różnych scenariuszy. Artykuł przedstawia również wyzwania związane z implementacją VR w edukacji, takie jak koszty, dostępność sprzętu i potrzeba szkoleń dla nauczycieli. Zaproponowane są potencjalne rozwiązania tych problemów, takie jak dofinansowanie, współdzielenie zasobów sprzętowych między szkołami i organizowanie szkoleń dla nauczycieli. W zakończeniu artykuł podkreśla znaczenie dalszych badań i rozwoju w dziedzinie VR w edukacji, aby lepiej wykorzystać potencjał tej technologii i przyczynić się do lepszego dostosowania edukacji do potrzeb i umiejętności uczniów.

Mitologizacje słowiańszczyzny w twórczości polskiego działacza na śląsku cieszyńskim Pawła Stalmacha (1824–1891)

Alicja Głębocka — 2024-06-30

Głównym celem artykułu jest analiza i interpretacja Cieszymira i Ksiąg Rodu Słowiańskiego, dwóch tekstów autorstwa Pawła Stalmacha (1824–1891), polskiego działacza narodowego na Śląsku Cieszyńskim. Stalmach, korzystając z zebranych danych, przekazów i legend, przedstawia zmitologizowaną kulturę i religię Słowian, a także historię Cieszyna i Śląska Cieszyńskiego. Refleksja zawarta w artykule dotyczy również roli, jaką Cieszymir i Księgi Rodu Słowiańskiego odegrały w społeczno-politycznej działalności autora. Analiza została przeprowadzona na podstawie narratywistycznych koncepcji Haydena White’a i Franka Ankersmita oraz zdefiniowanych przez Jerzego Topolskiego mechanizmów mitologizacji (uniwersalizację, mistyfikację, deifikację czy gloryfikację, stereotypizację i profetyzację). Przedstawiony przez Stalmacha obraz przeszłości zawiera niemal wszystkie wyróżnione mechanizmy mitologizacji. Zarówno z Cieszymira, jak i z Ksiąg Rodu Słowiańskiego wyłania się niezwykle pozytywny obraz Słowian. Teksty stanowiły element działalności społeczno-politycznej Stalmacha, zmierzającej ku tworzeniu lokalnej polskiej wspólnoty na Śląsku Cieszyńskim.